Rượu Cognac là dòng rượu mạnh và phức tạp với nồng độ cồn ít nhất là 40%. Xuất xứ từ vùng Cognac phía tây nam nước Pháp, loại rượu này không chỉ nổi tiếng với quy trình sản xuất khắt khe và tinh tế mà còn gắn liền với lịch sử lâu đời của nền văn hóa rượu vang Pháp.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu rượu Cognac về lịch sử, quy trình sản xuất cũng như những điều đặc biệt tạo nên danh tiếng vượt thời gian của loại rượu đẳng cấp từ Pháp này.
1. Thông tin về rượu Cognac
Rượu Cognac được xem như một biểu tượng của sự sang trọng và đẳng cấp.
1.1. Rượu Cognac là gì?
Rượu Cognac là một loại rượu mạnh (brandy) được sản xuất tại Cognac, miền Tây nước Pháp.
Loại rượu này được tạo nên bằng cách chưng cất 2 lần từ rượu vang trắng và phải được ủ trong thùng gỗ sồi Pháp tối thiểu là 2 năm.
Tuy nhiên chính phủ Pháp đã ban hành quy định rằng chỉ những chai rượu mạnh được sản xuất tại Cognac với phương pháp nấu rượu của nơi đây mới được gắn mác Rượu Cognac.
Chính vì vậy mà tất cả mọi chai Cognac đều là rượu Brandy nhưng không phải chai Brandy nào cũng là rượu Cognac.
1.2. Nguồn gốc rượu Cognac
Rượu Cognac có nguồn gốc từ vùng Cognac, nơi nổi tiếng với truyền thống sản xuất rượu vang lâu đời với các quy định nghiêm ngặt về quy trình sản xuất.
- Lịch sử của loại rượu này bắt đầu từ thế kỷ 16, khi các thương nhân Hà Lan đến đây để mua rượu vang Pháp.
- Tuy nhiên, vì rượu vang dễ bị hỏng trong quá trình vận chuyển đường biển dài ngày, họ đã nghĩ ra cách chưng cất rượu để bảo quản được lâu hơn.
- Quá trình này tạo ra một loại rượu mạnh mới, ban đầu được gọi là "brandewijn" (rượu đốt) trong tiếng Hà Lan, và sau này được biết đến với cái tên "brandy".
- Vào thế kỷ 17, người Pháp ở vùng Cognac đã hoàn thiện kỹ thuật chưng cất hai lần (double distillation), tạo nên loại rượu có hương vị phong phú và tinh tế hơn.
- Họ cũng nhận ra rằng, việc ủ rượu trong các thùng gỗ sồi không chỉ giúp rượu trưởng thành mà còn mang lại cho Cognac những nốt hương và màu sắc đặc trưng.
- Kể từ đó, rượu Cognac đã phát triển và dần khẳng định vị thế là một trong những loại rượu mạnh hàng đầu thế giới.
Chính sự kiểm soát chất lượng và truyền thống sản xuất lâu đời này đã giúp rượu Cognac trở thành biểu tượng của sự cao cấp và tinh hoa ẩm thực Pháp.
2. Quy trình sản xuất rượu Cognac Pháp
Quy trình sản xuất rượu Cognac là một nghệ thuật tinh tế, được thực hiện qua nhiều giai đoạn phức tạp và đòi hỏi sự khéo léo từ những người làm rượu.
Rượu Cognac được tạo ra bởi hai lần chưng cất rượu vang trắng, do đó, quy trình sản xuất rượu Cognac gồm những giai đoạn chính sau:
2.1. Chuẩn bị nguyên liệu
Chuẩn bị ba giống nho chính được sử dụng làm base wine cho Cognac đó là: Ugni Blanc, Colombard và Folle Blanche.
- Hầu hết rượu nền của Cognac đều được sản xuất từ 90% các giống nho chính ở trên và còn lại là 10% các giống nho khác như: Chardonnay, Folignan, Sémillon,…
- Các giống nho trắng trên sẽ tạo ra một loại rượu nhẹ có tính axit cao, rất phù hợp để chưng cất tạo thành rượu Cognac hoàn hảo với hương vị tuyệt vời.
2.2. Quá trình làm rượu vang nền (Base wine)
Giai đoạn tiếp theo trong quá trình sản xuất rượu Cognac là làm rượu vang nền.
- Rượu vang nền có độ cồn thấp, khoảng 7-9%, và mang hương vị nhẹ nhàng, chưa được ủ.
- Tuy nhiên, chính loại rượu vang này sẽ là cơ sở để tạo ra rượu Cognac, và do đó, chất lượng của nó có ảnh hưởng lớn đến hương vị cuối cùng của rượu.
2.3. Quá trình chưng cất rượu vang nền
Sau khi có rượu vang nền, quá trình chưng cất sẽ diễn ra, và đây là bước quan trọng trong việc tạo nên rượu Cognac.
- Cognac được chưng cất hai lần trong các nồi đồng truyền thống (alambic charentais) để chiết xuất những thành phần tinh túy nhất từ rượu vang.
- Lần chưng cất đầu tiên được gọi là "brouillis", tạo ra rượu có độ cồn khoảng 28-30%.
- Sau đó, lần chưng cất thứ hai, được gọi là "la bonne chauffe", sẽ tạo ra rượu mạnh có độ cồn từ 68-72%, đủ để bắt đầu quá trình ủ.
2.4. Quá trình ủ tạo nên rượu Cognac
Rượu sau khi được chưng cất sẽ được đưa vào các thùng gỗ sồi Limousin hoặc Tronçais để ủ trong nhiều năm.
- Trong suốt thời gian này, rượu sẽ dần hấp thụ hương vị từ gỗ sồi, bao gồm các nốt hương vani, gỗ và gia vị.
- Đồng thời, rượu cũng sẽ giảm dần độ cồn và phát triển hương vị phức tạp hơn cũng như thời gian ủ càng lâu, Cognac sẽ càng có hương vị đậm đà và mượt mà.
- Các nhà sản xuất Cognac sẽ phối trộn nhiều loại rượu đã ủ khác nhau để tạo ra sản phẩm cuối cùng, đạt được sự cân bằng giữa hương vị và độ tinh tế.
Mỗi bước trong quy trình trên đều đóng vai trò quan trọng trong việc định hình hương vị đặc trưng của loại rượu mạnh này.
Chính vì vậy, dù cho là những người sành rượu hay những ai muốn trải nghiệm hương vị rượu mạnh thì Cognac luôn là lựa chọn hàng đầu.
3. Phân loại các hạng rượu Cognac
Rượu Cognac được phân loại dựa trên thời gian ủ, và mỗi hạng mục đại diện cho độ trưởng thành cũng như hương vị tinh tế của rượu.
3.1. Rượu Cognac V.S
Đây là loại Cognac trẻ nhất, với thời gian ủ tối thiểu trong thùng gỗ sồi là 2 năm.
- Dù tuổi đời ngắn, V.S vẫn mang đến hương vị tươi mới và sống động, với các nốt hương của trái cây tươi như táo, lê hoặc nho, kết hợp với chút vani từ gỗ sồi.
- Rượu Cognac V.S thường có vị mạnh mẽ và nồng nàn, thích hợp để pha chế cocktail hoặc dùng riêng với đá.
3.2 Rượu Cognac V.S.O.P
V.S.O.P (Very Superior Old Pale) là hạng rượu Cognac có thời gian ủ lâu hơn, tối thiểu là 4 năm, mặc dù nhiều nhà sản xuất thường ủ rượu này lâu hơn để đạt độ chín muồi lý tưởng.
- Cognac V.S.O.P có hương vị phong phú và phức tạp hơn so với V.S, với sự hòa quyện của trái cây chín, mật ong, cùng chút hương gỗ sồi và gia vị ấm.
- Đây là lựa chọn tuyệt vời cho những ai tìm kiếm một loại Cognac cân bằng giữa sự mạnh mẽ và tinh tế, thường được uống nguyên chất hoặc kết hợp với một ít nước.
3.3 Rượu Cognac XO
Hạng rượu cao cấp nhất là XO (Extra Old), với thời gian ủ tối thiểu là 10 năm, mặc dù một số chai XO có thể được ủ lên đến hàng chục năm.
- Cognac XO được biết đến với độ mượt mà và sâu lắng trong hương vị, mang đến trải nghiệm tinh tế với các lớp hương phức tạp của trái cây khô, chocolate, gia vị, và gỗ sồi cổ thụ.
- Đây là lựa chọn lý tưởng cho những buổi thưởng thức sang trọng, khi người uống muốn tận hưởng sự đẳng cấp và sâu sắc của Cognac.
Các ký hiệu như V.S, V.S.O.P và X.O trên không chỉ là những chỉ dẫn về tuổi rượu, mà còn thể hiện sự khác biệt rõ ràng về chất lượng và trải nghiệm thưởng thức.
Việc phân loại này giúp người yêu rượu dễ dàng lựa chọn sản phẩm phù hợp với sở thích và nhu cầu của mình.
